Al meer dan tien winters bestrijden onze land- en tuinbouwers ijs en sneeuw op Brussels Airport. De meesten van hen zijn akkerbouwers en tuinaannemers uit de buurt die grote machines gewend zijn. Geef toe, sneeuwruimen tussen de vliegtuigen, dat moet toch een kick geven? Hectares ging praten met het bedrijf Werkers in Aanneming, dat de hele winteroperatie leidt en coördineert.
Omdat het aantal vluchten op de luchthaven sterk gedaald is door de huidige coronacrisis, werd de bezetting van de winteroperaties wat teruggeschroefd. Werkers in Aanneming rekent deze winter op 114 boeren voor het openhouden van de landingsbanen. Ze zijn onderverdeeld in drie teams van 38. Twee ploegen zijn van wacht en kunnen opgeroepen worden voor een vroege of late shift van twaalf uren. Wanneer ze een oproep krijgen, moeten ze ten laatste twee uur later op de luchthaven staan. De weersvoorspellingen worden nauwgezet in de gaten gehouden waardoor ze zich bij Brussels Airport zelden laten verrassen. Een volledige ploeg van 38 personen wordt pas opgeroepen als het effectief sneeuwt. Bij (nacht)vorst, smeltende sneeuw of hagel gaat het om verschillende samenstellingen van het team. Wanneer ze niet moesten uitrukken maar toch stand-by stonden, krijgen de land- en tuinbouwers een wachtvergoeding. Na zes dagen krijgen de boeren twee dagen rust. Enkele keren per jaar worden ze opgeroepen voor een nachtelijke oefening. Vooral op kruispunten van de taxibanen met de landingsbanen is het uitkijken dat geruimde sneeuw niet in de weg van de vliegtuigen komt te liggen. Tijdens het ruimen van het tarmac staan ze trouwens voortdurend in contact met de controletoren. Ook daar leggen ze jaarlijks een examen voor af.
Zout te corrosief
Aangezien zout en vliegtuigen niet samen gaan, gebruiken ze speciaal ontwikkelde stoffen voor gladheidsbestrijding op het tarmac. De meest gebruikte is ‘liquid’. Een speciale en prijzige substantie die wordt verdeeld met sproeiwagens. Bij de grootste exemplaren zijn de installaties gemonteerd op een 8*8-chassis met sproeiboom van 25 meter. Liquid kunnen ze allemaal spuiten, vooral voor een preventieve behandeling. Wanneer er toch een ijslaagje gevormd is, schakelen ze over op korrels. Tijdens het strooien worden deze gemengd met liquid waardoor er een chemische reactie ontstaat en de korrels warm worden. Twee vrachtwagens zijn uitgerust met een combi-installatie die zowel de korrel als vloeistof kunnen verdelen. Zout strooien ze alleen aan de buitenkant van de luchthaven waar vooral voetgangers, auto’s en bussen passeren.
Grof geschut
Wil je een luchthaven openhouden bij sneeuwval, dan heb je nood aan nog grover geschut. Op Brussels Airport staan vier TJS-C 560 gebouwd door Aebi-Schmidt op Volvo-dumpers en vijf recente Øveraasen RSC 250 gebouwd op het chassis van een Mercedes Benz AROCS 2036. Het principe is hetzelfde voor beide machines. Vooraan hangt een sneeuwploeg, onderaan het chassis een sneeuwborstel en vóór de achterste as hangt een blaassysteem zodat ze niet over de sneeuw zouden rijden voor hij weggeblazen is. De werkbreedte van de Volvo’s is 30 centimeter breder een bedraagt 4,5 meter. De Mercedes-vrachtwagens hebben een vermogen van 326 pk en zijn begrensd op 50 kilometer per uur. Achteraan de Øveraasen zit een tweede Mercedes-motor identiek aan die van het chassis voor de hydraulische pompen die de sneeuwborstel, ventilator en sneeuwploeg aandrijven.
De Volvo’s en de Øveraasens rijden meestal in kolonnes per vier of vijf schuin achter elkaar en duwen de sneeuw in een zwad naar de rand van het terrein. Daarna komt de TV1000 sneeuwfrees die de verzamelde sneeuw verorbert en wegblaast over de daarnaast gelegen grasstroken. Ook hier zitten er twee motoren onder de motorkap, goed voor een vermogen van meer dan 1.000 pk: de rijmotor heeft er 306 en de freesmotor nog eens 768. Opvallend aan deze krachtpatser is zijn ‘Flying Cab’. De geluidsdichte cabine is gemonteerd op een arm die naar voor kan bewegen gelijk aan de voorzijde van freeskop. Zo heeft de chauffeur een goed overzicht en bovendien ondervindt hij weinig trillingen van de machine. Naast de TV1000 zijn er nog twee Supra 5000 die de sneeuw op vrachtwagens kunnen blazen. Net zoals een veldhakselaar, maar dan met een frees. Op twee minuten tijd ligt de oplegger vol en volgt de volgende onder de pijp.
“Houden van actie”
De broers Joris (31) en Joeri (27) De Maeseneer uit Mollem bij Merchtem zijn ijsbestrijders en combineren die activiteit met het werk op hun eigen boerderij. Ze telen zo’n twintig hectaren groenten en kweken twintig stuks vleesvee. “Met de Groene Kring gingen we indertijd op bezoek op de luchthaven waar toen een lichting boeren hun eerste winter achter de rug had. Ik werkte op de veiling van Zellik en daar was het rustig tijdens de wintermaanden. Zo kreeg ik de toestemming om mee te doen met de winteroperatie in Brussels Airport. Een bijverdienste die meer dan welkom was als beginnend landbouwer. Nu ben ik bezig aan mijn negende winter”, klinkt het bij Joris. “Ik rijd met de RSP, een kleinere Mercedes-vrachtwagen waarmee ik liquid spuit. De werkbreedte van de combinatie bedraagt twaalf meter en met 6.000 liter voorraad kom ik twee uren toe. Deze compacte sproeiers zijn het snelste wisselbaar tussen de verschillende konvooien.” Ondertussen is ook Joeri zes jaar actief op de luchthaven, hij ruimt sneeuw met de RSC 250 en is reserve konvooileider. De broers zitten niet in hetzelfde team zodat er altijd iemand op de boerderij aanwezig is. Momenteel zijn ze bijvoorbeeld druk bezig met de rapenoogst.
De Maeseneers houden van actie. Toch gebeurt het dat ze opgeroepen worden en de temperaturen net boven het vriespunt blijven. “Dan spelen we al eens met de kaarten, de sfeer zit goed binnen de groep.” De shifts lopen van 3u ‘s morgens tot 15u in de namiddag en omgekeerd. “Meestal is het tegen de ochtend aan het koudste. Wanneer we dan gedaan hebben met sproeien, mogen we om 9u naar huis. “Toch is het werkendag. Zeker wanneer het enkele dagen na elkaar wintert en ook het werk op de boerderij verder loopt. Ondertussen hebben we heel wat ervaring en dat wordt beloond. Bovendien zijn we machineliefhebbers en geeft het een kick om tussen de vliegers te werken.”
Werkers in Aanneming
Is een coöperatieve vennootschap binnen de groep Werkers. Als erkend aannemer zijn ze al meer dan vijftien jaar gespecialiseerd in het beheer en onderhoud van landschappen en houtkanten. Meer dan 1000 hardwerkende land- en tuinbouwers verspreid over heel Vlaanderen voeren de opdrachten uit. Als vennoot generen ze een extra inkomen voor hun bedrijf op momenten wanneer ze tijd over hebben. Tegelijkertijd bouwde het aannemingsbedrijf heel wat expertise op in gladheidbestrijding. Zo zijn er gemeenten waar ze het hele wegennetwerk strooien, het Agentschap Wegen en Verkeer laat dan weer fietspaden ruimen en verschillende winkelketens en bedrijven rekenen erop dat hun parkings er piekfijn bijliggen wanneer het glad wordt. Ook voor defensie worden in heel België zo wat alle kazernes sneeuw- en ijsvrij gehouden. Eén van de grootste projecten die ze in handen hebben, is de winterdienst op onze nationale luchthaven. In tegenstelling tot de andere werken waar de boeren hun eigen materiaal inzetten, staat er op Brussels Airport een heel machinepark ter beschikking.
Tekst en beeld: Tom Govaerts